Các bệnh tật phát sinh do nguồn nước ô nhiễm.

Theo Hiến chương Châu Âu về Nước “Ô nhiễm nước là sự biến đổi nói chung do con người với chất lượng nước, làm nhiễm bẩn nước và gây nguy hiểm cho con người, cho công nghiệp, nông nghiệp, nuôi trồng thuỷ sản, nghỉ ngơi, giải trí, cho động vật nuôi và các loài hoang dã .

Nguyên nhân ô nhiễm nước

Ô nhiễm nước có nguồn gốc tự nhiên do:

- Mưa, tuyết tan

- Gió bão, lũ lụt v.v.

- Từ trong đất (asen, sắt)

- Xâm nhập mặn

Ô nhiễm nước có nguồn gốc nhân tạo:

- Chất thải sinh hoạt

- Chất thải công nghiệp

- Chất thải nông nghiệp, chăn nuôi, thủy hải sản

- Chất thải từ hoạt động giao thông, du lịch, thương mại…

Một số bệnh liên quan tới nước

1. Bệnh lây lan qua nước ăn uống

- Do ăn uống nước bị nhiễm sinh vật gây bệnh, ví dụ: Thương hàn, tả, viêm gan A, lỵ, bại liệt, giun sán v.v.

- Biện pháp dự phòng: tránh làm nhiễm bẩn nguồn nước đặc biệt là với phân người và động vật

- Xử lý tốt nước sinh hoạt trước khi sử dụng

- Thực hiện ăn chín, uống sôi.

2. Bệnh do tiếp xúc với nước

- Lây truyền qua tiếp xúc trực tiếp với các sinh vật gây bệnh trong nước.

- Ví dụ: bệnh sán máng (Schistosomiases) xảy ra ở những người bơi lội dưới nước có loài ốc bị nhiễm những sinh vật gây các bệnh này sinh sống. Các ấu trùng rời khỏi cơ thể ốc vào nước và sẵn sàng xuyên qua da của con người.

- Biện pháp dự phòng: thu gom, xử lý phân hợp vệ sinh, không tiếp xúc với nước bị nhiễm bẩn.

Các bệnh do côn trùng truyền

Sốt rét, sốt Dengue, SXH Dengue, bệnh giun chỉ, các bệnh viêm não (ví dụ viêm não Nhật Bản thường gặp ở trẻ em). Côn trùng trung gian truyền bệnh là các loại muỗi.

Dự phòng: Nằm ngủ trong màn, tiêu diệt muỗi và bọ gậy/lăng quăng, khơi thông cống rãnh. Đối với dụng cụ chứa nước sinh hoạt (bể nước, chum, vại,...) cần được đậy kín nắp để muỗi không đẻ trứng vào hoặc thả cá để bắt bọ gậy/lăng quăng.

3. Bệnh do thiếu nước trong tắm giặt

Nguyên nhân chủ yếu là do ký sinh trùng, các vi khuẩn, virus, nấm mốc gây ra. Các bệnh ngoài da (ví dụ ghẻ, nấm, hắc lào...), bệnh mắt hột và bệnh viêm màng kết. Tỷ lệ mắc bệnh liên quan chặt chẽ với việc cung cấp và sử dụng nguồn nước sạch cũng nhưng thiếu nước sạch để vệ sinh cá nhân không kém phần quan trọng.

4. Bệnh do vi yếu tố và các chất khác trong nước

- Bệnh bướu cổ: do đất, nước, thực phẩm quá thiếu iốt, ví dụ: vùng núi cao, vùng xa biển

- Bệnh về răng do thiếu hoặc thừa flo: Flo < 0,5 mg/l sẽ bị bệnh sâu răng, >1,5 mg/l sẽ làm hoen ố men răng và các bệnh về khớp.

- Bệnh do nhiễm độc bởi các chất độc hoá học: ví dụ: ăn/uống nước nhiễm asen, thuốc trừ sâu v.v. tăng nguy cơ bị ung thư, bệnh Minamata, Itai - Itai...

5. Bệnh Minamata

- Do hàm lượng thủy ngân trong nước quá mức cho phép dẫn tới nhiễm độc thủy ngân

- Triệu chứng: mất khả năng nghe, giảm tầm nhìn, nói khó khăn, không điều khiển được hoạt động, tứ chi run rẩy, mất cảm giác ở đầu ngón tay, ngón chân, mất trí nhớ, ung thư.

Nguồn: Sở y tế thành phố Hà Nội